3D MAPA SVEMIRA

Evropski teleskop Euklid otkrio neistražene kutke svemira: Ovo su prve fotografije moćne mašine

Ono što njegov "pogled" čini tako posebnim je sposobnost pravljenja oštrih fotografija vidljivog i infracrvenog spektra

Maglina Konjska glava. ESA

E. Ag.

8.11.2023

Teleskop Euklid Evropske svemirske agencije predstavio je svoje prve fotografije kosmosa u punoj boji. Pet slika dalekog svemira prepunih detalja ilustruju veliki potencijal ove moćne mašine, koja će jednog dana napraviti najdetaljniju 3D mapu svemira do sada.

Težak zadatak

On ima težak zadatak da istraži kako su tamna materija i tamna energija, od kojih je sačinjeno 95 posto kosmosa, ali o kojima se veoma malo zna, doveli do toga da on izgleda ovako kako izgleda danas.

Kako bi otkrio utjecaj "tame" na vidljivi svemir, tokom narednih šest godina Euklid će posmatrati oblike i pokrete više milijardi galaksija udaljenih i po 10 milijardi svjetlosnih godina i kreirati najveću kosmičku 3D mapu.

Ono što njegov "pogled" čini tako posebnim je sposobnost pravljenja oštrih fotografija vidljivog i infracrvenog spektra, na velikoj oblasti neba, i to iz samo jednog poteza.

Slike koje su objavljene upravo to i demonstriraju.

Ovo je pet prvih Euklidovih fotografija dalekog svemira:

Persejevo jato galaksija

Ova nevjerovatna slika koju je Euklid napravio predstavlja revoluciju za astronomiju. Ona prikazuje 1.000 galaksija koje pripadaju takozvanom jatu Perseja i više od 100.000 dodatnih galaksija koje se vide u pozadini.

Mnoge od tih blijedih galaksija na slici nikada ranije nisu viđene. Neke su tako daleke, da je njihovoj svjetlosti bilo potrebno i više od 10 milijardi godina da dođe do Zemlje.

Mapiranjem raspoređenosti i oblika ovih galaksija, kosmolozi će moći da nauče više o tome kako je tamna materija oblikovala svemir kakav vidimo danas, piše Euronews.rs.

Persej je jedna od najvećih poznatih struktura u svemiru i nalazi se na "samo" 240 miliona svjetlosnih godina od Zemlje.

Persejevo jato galaksija. ESA

Spiralna galaksija IC 342

Među prvim galaksijama koje je Euklid fotografisao poznata je i kao "Skrivena galaksija" ili IC 342.

Zahvaljujući infracrvenoj kameri, već otkriva ključne informacije o zvijezdama u ovoj galaksiji koja u velikoj mjeri liči na naš Mliječni put.

Spiralna galaksija IC 342. ESA

Nepravilna galaksija NGC 6822

Mnoge stare galaksije nemaju oblik spirale, nego izgledaju nepravilno, ali zato služe kao gradivni materijal za veće galaksije.

Prva takva mala galaksija koju je Euklid fotografisao zove se NGC 6822 i udaljena je 1,6 miliona svjetlosnih godina od Zemlje.


Nepravilna galaksija NGC 6822. ESA

Zbijeno zvjezdano jato NGC 6397

Ova svjetlucava slika prikazuje Euklidov pogled na zbijeno zvjezdano jato po imenu NGC 6397. To je drugo najbliže zbijeno zvjezdano jato našoj planeti i udaljeno je oko 7.800 svjetlosnih godina.

Riječ je o skupovima na stotine hiljada zvijezda, koje na okupu drži sila gravitacije. Trenutno nijedan drugi teleskop sem Euklida ne može odjednom da obuhvati cijelo jato i prikaže tako mnogo zvijezda u njemu.

Ove blijede zvijezde govore mnogo o historiji Mliječnog puta i gdje se nalazi tamna materija.

Zbijeno zvjezdano jato NGC 6397. ESA

Maglina Konjska glava

Euklid prikazuje i spektakularni panoramski pogled na maglinu poznatu kao Konjska glava ili "Bernard 33" koja se nalazi u sazvježđu Oriona.

Nova fotografija predstavlja mjesto gdje se rađaju nove zvijezde, a naučnici se nadaju da će među njima vidjeti i neke začetke velikih planeta.

Maglina Konjska glava. ESA

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.