RIZICI

10 čuvara bistre pameti

Ova bolest se razvija tokom života pod utjecajem životnih navika i nekih faktora rizika, a na njih se može utjecati

Pijte sok od jabuke. Ilustracija

"Zdravlje u kući"

24.10.2018

Istraživači su došli do zaključka da svakodnevne jednostavne stvari i aktivnosti mogu smanjiti izglede za dobijanje Alzheimerove bolesti, a neke od njih su potpuno iznenađujuće:

1. Pijte kafu. Ovaj magični napitak, ispostavilo se, pravi je tonik za mozak. Velika evropska studija pokazala je da tri do pet šoljica kafe dnevno, u srednjim godinama, smanjuju rizik za dobijanje Alzheimerove bolesti za 65 posto u kasnijem životnom dobu.

2. Održavajte zdravlje zuba. Po zdravlju zuba i desni može se predvidjeti rizik od demencije. Istraživači sa Univerziteta u Južnoj Kaliforniji utvrdili su da oni koji dobiju paradontopatiju prije 35. godine, imaju četiri puta veće šanse da dobiju Alzheimerovu bolest u starijem životnom dobu.

Također, stariji učesnici istraživanja koji su bolovali od bolesti usta i zuba pokazali su slabije rezultate na memorijskim testovima. Eksperti to objašnjavaju time što se upale i bakterije koja izazivaju bolesti u ustima, vremenom prenose do mozga.

3. Pretražujte. „Guglovanje" i surfanje po internetu stimuliraju mozak bolje od čitanja knjige, pokazuju istraživanja koja su uradili stručnjaci sa Kalifornijskog univerziteta u Los Angelesu.

To nije sve: učesnici istraživanja (od 55 do 78 godina), koji su za vrijeme ankete prvi put koristili internet pretraživače, pokrenuli su i ubrzali memoriju i centre za pamćenje u mozgu nakon samo sedam dana surfanja jedan sat dnevno.

4. Vježbajte moždane vijuge. Nemoguće, rekli bi naučnici. Vjeruje se da se hiljade ćelija u mozgu „rodi" svakog dana. Trik leži u tome da se one „održe" živima.

Šta pomaže: aerobne vježbe (šetnja brzim tempom 30 minuta svakog dana), naporna mentalna aktivnost, ishrana sa puno masne ribe i lososa, izbjegavanje pušenja i alkohola, hroničnog stresa i lošeg sna, i održavanje vitamina B u normalnim granicama.

5. Pijte sok od jabuke. Sok od svježe cijeđene jabuke ubrzava produkciju važnih neurotransmitera u mozgu (acetilholina), što zapravo čine i lijekovi koji se inače koriste u liječenju Alzheimerove bolesti.

Do ovog zaključka došao je Tomas Ši, istraživač sa Univerziteta u Masačusetsu, koji je „odredio" i optimalnu dozu: dvije do tri jabuke dnevno.

6. Čuvajte se udaraca. Oni koji su tokom života češće „lupali" glavu imaju veće šanse da kasnije postanu dementni. To se pokazalo i u istraživanjima u kojima su učestvovali profesionalni fudbaleri: kod njih je Alzheimerova bolest četiri puta češća nego kod ostalih učesnika u studiji.

Iznenadni padovi na glavu kojima su skloni stariji ljudi mogu dovesti do prvih znakova demencije već pet godina nakon udara.

7. Meditirajte. Skener mozga onih koji redovno meditiraju pokazuje da oni imaju manje epizoda zaboravljanja i „blokade mozga".

Endrju Njuberg iz Pensilvanijske medicinske škole kaže da joga meditacija od samo 12 minuta dnevno za dva mjeseca poboljšava cirkulaciju krvi u mozgu i kognitivno funkcioniranje kod starijih.

8. Uzimajte vitamin D. Ozbiljan deficit vitamina D u organizmu kod starije populacije pogoršava moždane funkcije.

Ove alarmantne podatke pokazala je jedna engleska studija. A, većina stanovništa pati od manjka ovog vitamina. Stručnjaci preporučuju da dnevna doza ovog vitamina bude od 800 do 2.000 internacionalnih jedinica.

9. Sakupljajte iskustva. Ova tehnika se može nazvati i sakupljanje kognitivnih rezervi.

Pokazalo se da akumulacija iskustava u koje spadaju obrazovanje, brak, druženje, posao koji ispunjava, znanje više jezika, određivanje ciljeva u životu, psihičke i mentalne aktivnosti i sposobnosti, čine bedem degenerativnim promjenama u mozgu. Oni koji imaju više kognitivnih rezervi neće vjerovatno nikad doživjeti demenciju.

10. Izbjegavajte infekcije. Zapanjujuća je povezanost Alzheimerove bolesti i prehlade, čira na želucu, lajmske bolesti, upale pluća i gripa.

Rut Izaki sa Univerziteta u Mančesteru otkrio je da je u 60 odsto slučajeva Alzheimera krivac za nastanak bolesti infekcija - naprimjer infekcije virusom herpes simpleks. Teorija se zasniva na tome da je infekcija okidač za prekomjerno lučenje beta amiloida koji „ubijaju" neurone u mozgu.

Faktori rizika za Alzheimerovu bolest

Iideja da je Alzheimerova bolest genetski uslovljena i da se ne može spriječiti odavno je prevaziđena. Sva najnovija medicinska istraživanja i saznanja govore da se ova bolest, baš kao i bolest srca ili kancer, razvija tokom života i to pod utjecajem životnih navika i drugih faktora:

* Visokog holesterola i krvnog pritiska;

* Zavisnosti od alkohola ili duhana;

* Depresije;

* A zavisi i od obrazovanja;

* Ishrane;

* Zdravog sna 

* Mentalnih, psihičkih i socijalnih aktivnosti.

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.