Ispupčenja na dlanovima, prsima i zglobovima mogu se pojaviti iz više razloga - zbog ozljede, ugriza insekta itd., ali ponekad se radi o malo ozbiljnijim zdravstvenim problemima.
U medicinskoj literaturi se takve izbočine nazivaju ganglion, higrom ili ganglionska cista. Te ciste većinom nastaju spontano kod ljudi starih između 20 i 50 godina, a tri puta su češće kod žena.
Benigna formacija
To je zapravo benigna formacija koja se najčešće pojavljuje na zglobu, no u rijetkim slučajevima razvije se na površini dlana (na sredini ili bliže palcu) te na unutrašnjoj strani prstiju.
Obično nemaju simptoma, no mogu izazivati bol, smanjenje pokretljivosti zglobova i smanjenje snage u šaci. Također, mogu pritiskati živce (nervus medianus i nervus ulnaris) s posljedičnim trncima u prstima ruke, a kad su smješteni s unutarnje strane ručnog zgloba, mogu pritiskati ulnarnu i radijalnu arteriju.
Ako su smješteni u dubljim strukturama, ne mogu se dijagnosticirati kliničkim pregledom, pa često mogu biti razlog neobjašnjivih bolova u predjelu ručnog zgloba, koji se najčešće pojačavaju prilikom ispružanja šake.
Prema tome, ako postoje bolovi u području ručnog zgloba dulje vrijeme, a isključe se mogući poznati uzroci (artritis, ozljeda, upala...), mora se uzeti u obzir i postojanje okultnih gangliona u području boli.
Mogući uzroci i simptomi
Te ciste mogu biti različitih veličina, a na dodir napete ili mekane. Ponekad su godinama iste veličine, a ponekad se dramatično povećaju u nekoliko dana. Iako ne postoji rizik da se ova tvorba pretvori u zloćudni tumor, dobro je posjetiti ljekara.
Uzroci:
* prirođena slabost koštanog zglobnog aparata,
* nedavna povreda - uganuće ili nepravilno liječena fraktura kostiju,
* degenerativne bolesti zglobova i upala mekog tkiva ručnog zgloba,
* produženi ponavljajući pokreti zgloba - uobičajeni kod muzičara, krojačica i onih koji rade puno na kompjuteru.
Simptomi mogu biti:
1. poteškoće kod pomicanja prstiju ili zgloba,
2. koža na tom mjestu je crvena i počinje se guliti,
3. javlja se tupa bol zbog iritacije okolnog tkiva,
4. povećava se ili smanjuje osjetljivost kože jer cista stvara pritisak na krvne žile i nervne završetke.
Metode liječenja
Terapija je većinom nepotrebna. Ganglioni slabo reagiraju na konzervativnu terapiju, no katkad mogu spontano puknuti i nestati. Indikacije za liječenje su bolovi, trnci u šaci, smanjena pokretljivost zgloba, ali i estetski moment.
Nehirurško liječenje uključivalo je kompresiju tumora ili udarac tupim predmetom (što izaziva puknuće ciste), zračenje, grijanje, te primjenu steroidnih injekcija i sklerozirajućih sredstava u cistu.
Savremena nehirurška metoda liječenja uključuje punkciju ciste s odstranjanjem želatinoznog sadržaja te primjenu elastičnoga kompresivnog zavoja tokom kraćeg razdoblja.
S obzirom na to da se nakon samo jedne punkcije recidiv javlja u 80 posto slučajeva, indicirane su ponovljene punkcije. Nakon tri, četiri takva tretmana, postiže se izlječenje u 80 posto slučajeva.
Hirurško liječenje rezervirano je za bolesnike kod kojih konzervativni pristup nije imao rezultata. Operativni zahvat mora se provesti u bolničkim uvjetima. Najčešća komplikacija kirurškog zahvata je rani recidiv.
Moguće, ali rijetke komplikacije operativnog zahvatu su infekcija, ozljeda živaca, tetiva i krvnih žila te hipertrofični poslijeoperativni ožiljak.
