Tokom svog razvoja u maternici plod je okružen tečnosti koju nazivamo plodova voda (amnionska tečnost). Plodova voda se producira mokrenjem ploda. U prvih 16 sedmica trudnoće dodatni izvori plodove vode uključuju i posteljicu, amnionsku ovojnicu, pupčanu vrpcu i kožu ploda. Otklanjanje plodove vode vrši se tako što je guta plod.

Količina vode određuje se ultrazvučno i obično se čini subjektivno. Količina plodove vode može se i objektivizirati kroz tzv. indeks plodove vode (AFI - amnion fluid index) koji predstavlja zbir vertikalnih mjerenja najvećih džepova plodne vode u četiri kvadranta maternice.

Urinarni trakt

Glavni uzroci smanjenja količine plodove vode (oligohidramion) su prsnuće plodnih ovoja, uteroplacentalna insuficijencija, anomalije urinarnog trakta i transfuzioni sindrom blizanaca.

Povećana količina plodove vode (polihidramnion) u drugom ili ranom trećem tromjesečju trudnoće nađe se u jednoj od 200 trudnoća. Postoje dva glavna uzroka polihidramniona: reducirano (oslabljeno) gutanje ploda i povećano mokrenje ploda. Oslabljeno gutanje ploda može biti zbog:

• Neuromuskularnih poremećaja,
• Tumora lica ili vrata,
• Gastrointestinalne opstrukcije,
• Kompresivnih defekata pluća
• Uskog grudnog koša zbog skeletne displazije.

Grlić maternice

Povećano mokrenje ploda može se pojaviti kod trudnica oboljelih od šećerne bolesti, hiperdinamičnoj cirkulaciji ploda (zbog anemije ploda, tumora ploda i posteljice, arteriovenoznih malformacija) ili „twin-to-twin“ transfuzioni sindrom u blizanačkim trudnoćama.

U menadžmentu trudnoća s polihidramnionom ciljevi su:

• Dijagnosticirati i tretirati uzroke povećane količine plodove vode, uključujući kontrolu majčinog šećera, torakoamnionski šant cista fetalnih pluća ili pleuralnih efuzija, intrauterine transfuzije u anemijama ploda, okluzije laserom placentalnih anastomoza u TTT transfuzionom sindromu ili laser okluziji krvnih sudova u tumorima ploda ili posteljice.
• Smanjiti rizik veoma prijevremenog poroda ponavljanom amniocentezom i drenažom velikog volumena plodove tečnosti. Štaviše, sama procedura može izazvati prijevremeni porod pa je amniocenteza rezervirana za slučajeve kada je dužina grlića maternice kraća od 15 mm ili serijski sedmični pregledi pokažu skraćivanje grlića ispod 25 mm.

Šta je alternativa

Alternativna i efektivna metoda tretmana je davanje indometacina majkama. Ipak, ovaj lijek može uzrokovati duktalnu konstrikciju ploda i zbog toga je neophodna serijska ehokardiografija ploda.